Zdarzyło Ci się, że chcesz zacząć szyć lub przekręcić ręką koło zamachowe w maszynie, żeby ustawić pozycję igły, a maszyna ani drgnie? To poradnik właśnie dla Ciebie!
Szycie to wbrew pozorom dość skomplikowany proces i nie chodzi jedynie o umiejętności szwaczki czy krawcowej, ale także o zaawansowanie maszyny do szycia, która potrafi mieć swoje „humorki”. Nie ma tutaj najmniejszego znaczenia czy to urządzenie nowe, czy używane. Często jednak awarię można usunąć samemu. Tak jest między innymi z zablokowanym kołem.
Z pewnością wzywałaś/eś mechanika lub serwis do problemu z zablokowanym kołem, które uniemożliwiało szycie, a nawet wyjęcie igły z materiału. Po wizycie serwisu okazywało się, że naprawa trwała minutę, a czasami problem był taki sam. Proces przywracania maszyny do sprawności kończył się wymianą silnika lub innego podzespołu. To nic nadzwyczajnego, gdyż problem może być złożony.
Zwracaj uwagę, jak szpulujesz nici
Bardzo często koło zostaje zablokowane z prozaicznej przyczyny. Druga nitka na stojaku, którą uzupełniasz szpulkę, bo nawinięciu całej szpulki wisi sobie wzdłuż korpusu. Podczas szycia, jeśli koło zamachowe wciągnie taką nitkę, to nawinie ją w kole tak samo, jak na szpulkę. Niczego nieświadomy operator nawet nie zauważy, że nitka znika ze szpuli i ginie w kole zamachowym. Jeśli takiej nici będzie już za dużo, maszyna zacznie zwalniać i całkowicie się zatrzyma poprzez blokadę koła. W nowoczesnych maszynach wystąpi błąd przeciążenia wału i urządzenie się zatrzyma, nie da szyć dalej. W starszych maszynach, zwłaszcza takich z silnikiem sprzęgłowym lub podstawowym sterowaniem elektronicznym błędu nie będzie, czego skutki mogą być opłakane. Przeciążony silnik może się spalić i koszty takiej naprawy drastycznie wzrosną. Jeśli zauważysz, że maszyna wciąga nitkę, natychmiast ją wyłącz i usuń nawinięte nici, a następnie sprawdź, czy koło pracuje lekko.
Blokada chwytacza
Zablokowanie koła nie musi być spowodowane blokadą na kole, ale zupełnie gdzieś indziej. Pierwszą z najczęstszych przyczyn takiej sytuacji jest złamana igła. To, że igła się łamie, wie każdy, kto chociaż raz próbował swoich sił w szyciu, ale nie każdy wie, że igła nie łamie się tylko w materiale, zostawiając odłamki w nim tkwiące. Bardzo często czubek igły ulega uszkodzeniu pod płytką ściegową w kontakcie z chwytaczem. Taki odłamek w czasie pracy chwytacza może zostać wciągnięty między kosz chwytacza a chwytacz w rowek w koszu chwytacza, w którym ten się porusza (dotyczy to chwytaczy rotacyjnych). Maszyna z takim ciałem obcym nie będzie w stanie wykonać żadnego ruchu, gdyż nastąpi mechaniczna blokada napędu. Tak samo może się stać, kiedy zostawisz zbyt długą nitkę w bębenku, którą chwytacz może nawinąć między kosz chwytacza, a chwytacz. Nie stosuj również zbyt grubych nici do możliwości swojej maszyny, to również powoduje blokadę chwytacza. WAŻNE! W takiej sytuacji NIGDY NIE KRĘĆ KOŁEM DO SIEBIE! Jeśli odłamek nie tkwi głęboko, wystarczy silniej złapać koło i obrócić je od siebie w tył. Jeśli powyższy sposób nic nie da, należy zdemontować chwytacz i go rozkręcić, aby pozbyć się odłamków, co lepiej powierzyć profesjonaliście.
W chwytaczach rotacyjnych również może dojść do nawinięcia się zbyt długiej nici na chwytacz, co skutecznie zatrzyma maszynę, ale częściej zdarza się, że wyjęty chwytacz zostaje później nieprawidłowo włożony na miejsce, co powoduje blokadę mechanizmu. Po każdorazowym demontażu i ponownym montażu chwytacza należy spróbować przekręcić koło i zobaczyć czy od razu można wykonywać nim obrót. Jeśli wcześniej się dało, a po montażu chwytacza nie, to masz odpowiedź gdzie szukać przyczyny.
Stary, brudny i zużyty olej
Tak. Olej może być przyczyną zablokowania koła maszyny szwalniczej i to na wiele sposobów. Pierwszym i najczęstszym jest…brak oleju. Każdy metalowy mechanizm powinien być odpowiednio nasmarowany, żeby uniknąć tarcia i wzrostu temperatury poszczególnych segmentów maszyny. Jeśli maszyna nie będzie smarowana odpowiednio często i w sposób wskazany w instrukcji, podzespoły najbardziej narażone na tarcie mogą się przegrzewać i „puchnąć”, blokując na przykład ruch zębatek. Taka awaria potrafi być bardzo kosztowna, bo o ile zębatkę można wymienić dość łatwo, to już przegrzany wał, który nie pracuje już osi, nie. Taki wał zazwyczaj nadaje się do wymiany, czyli całkowitego zdemontowania i zamontowania nowej części. Niestety po takiej wymianie trzeba będzie zsynchronizować ze sobą wiele elementów, a to może zrobić tylko wprawny mechanik. W starych maszynach koszt takiej wymiany może być wyższy niż wartość urządzenia.
Drugą opcją na blokadę maszyny i koła przez problemy z olejem jest jego słaba jakość oraz brud po zbyt rzadkich wymianach. W maszynach przemysłowych z otwartą miską olejową, która znajduje się bezpośrednio pod korpusem i nie jest niczym osłonięta, olej należy zmieniać CZĘŚCIEJ. Dlaczego? Po pierwsze w takiej misce lądują kawałki materiału, złamanych igieł, lamówek i innych rzeczy zostawianych na maszynie. Z biegiem czasu takie ciała obce zaczynają zatykać pompkę olejową, która traci wydajność, co skutkuje tym, że mniej oleju rozprowadzane jest w maszynie. Z biegiem czasu może dojść do całkowitego zatkania filtra i maszyna zostanie zatarta. Taki brudny olej szybciej traci także swoje właściwości smarne, czyli lepkość i możliwość odbioru ciepła. Dodatkowo pamiętaj, że takie śmieci w oleju będą działać jak papier ścierny i poza oliwieniem maszyny będą Ci ścierać powoli i sukcesywnie zębatki i inne elementy ruchome, powodując luzy i stuki, a w konsekwencji powolną śmierć urządzenia.
Trzecią najczęstszą przyczyną zatrzymania się koła, na które może wpłynąć olej, jest stosowanie nieodpowiedniego oleju do danej maszyny. Najczęściej w nowych urządzeniach stosuje się olej wazelinowy, ale w pierwszej kolejności trzeba zapoznać się z instrukcją obsługi, gdyż maszyny o dużej precyzji i większej prędkości będą wymagały oleju rzadszego, który umożliwi szybszy odbiór ciepła i rotację oleju, a maszyny starsze, wolnoobrotowe czy zużyte mogą wymagać oleju gęstszego, który lepiej redukuje luzy i stuki, których nie da się już usunąć w inny sposób.
Zużyte podzespoły
Zablokowane koło w maszynie do szycia to tak naprawdę, prawie zawsze objaw innego problemu, który siedzi gdzieś głębiej w urządzeniu. Niestety, ale z biegiem lat wolniej lub szybciej poszczególne mechanizmy ulegają zużyciu i w pewnym momencie może to spowodować nieodwracalne uszkodzenie, lub nawet pęknięcie części, które zablokuje i potencjalnie uszkodzi maszynę szwalniczą. Zalecamy w interwale co najmniej raz w tygodniu w przypadku częstego szycia zajrzeć w miskę olejową oraz w dostępne miejsca w górnej sekcji maszyny czy nie osadzają się tam niepokojące opiłki, nie leży jakaś luźna śruba czy nakrętka i czy elementy ruchome nie wyglądają na pęknięte. Warto też przysłuchiwać się maszynie, bo dźwięk urządzenia, a konkretnie jego zmiana może wiele powiedzieć o kondycji maszyny do szycia. Dotyczy to również silnika, który w maszynach, zwłaszcza starszych może ulec przegrzaniu czy uszkodzeniu elementów wirnika. W niektórych przypadkach poskutkuje to blokadą koła, a w konsekwencji całej maszyny.
Podsumowanie
Zablokowanie koła w maszynie do szycia może być spowodowane różnymi przyczynami, takimi jak zaciągnięta nitka, złamana igła, brak oleju lub zużyte podzespoły. Ważne jest regularne sprawdzanie maszyny, oliwienie jej odpowiednim olejem i reagowanie na wszelkie nieprawidłowości. W przypadku blokady koła należy dokładnie zidentyfikować przyczynę i podjąć odpowiednie działania np. usunięcie wciągniętej nitki, wyczyszczenie chwytacza, albo sprawdzenie stanu podzespołów. W przypadku poważniejszych awarii zaleca się skorzystanie z usług profesjonalnego serwisu.